DNMonline is een onafhankelijk online platform over leiderschap in het funderend onderwijs. DNMonline verschijnt 8x per jaar met een overzicht van nieuwe content en toegang tot een uitgebreid archief.
Kamp, R., & Nanninga, A. (2023)
Veranderprikkels: 18x meer kans dat het lukt
Uitgeverij Boom
Robbert Bessems
Robbert Bessems is schoolleider vwo 2 en 3 Cals College Nieuwegein
E-mail: robbert.bessems@gmail.com
Creatief beweging creëren
Veranderprikkels van Renate Kamp en Agnes Nanninga biedt een inspirerende en praktische aanpak van verandermanagement. Het boek bevat achttien op zichzelf staande interventies – of ‘prikkels’ – waarmee organisaties verandering kunnen stimuleren. Deze aanpak combineert eenvoud met diepgang: het laat op een ontnuchterende manier zien hoe simpel het kan zijn om beweging te creëren, zonder voorbij te gaan aan de complexiteit die verandering vaak met zich meebrengt.
Behalve inhoudelijk is het boek ook visueel een genot. Veranderprikkels is mooi vormgegeven met prachtige foto’s die de thema’s ondersteunen, inspirerende quotes en zelfs een playlist met liedjes die passen bij de veranderprikkels waarover in het boek geschreven wordt. Deze visuele en muzikale toevoegingen maken de ervaring compleet en versterken de leesbeleving. Elk hoofdstuk is een combinatie van theorie, praktijkvoorbeelden, humor – af en toe een beetje zelfspot – en visuele inspiratie, waardoor de lezer wordt uitgenodigd om verandering als een creatief proces te zien.
Behapbare stappen
Het boek is zo krachtig omdat het verandering op een eenvoudige wijze toegankelijk maakt. De achttien interventies zijn afzonderlijke, direct toepasbare prikkels die helpen om verandering in organisaties in gang te zetten. Deze prikkels zijn concrete, behapbare stappen, zoals Volg de pinguïn en Hup, slippers aan, die op een speelse manier uitnodigen tot actie. Zo word je door de pinguïn te volgen gestimuleerd om de eerste stap te zetten richting het doel dat je hebt, gewoon door te beginnen, kleine stapjes te zetten en keer op keer goed te kijken hoe de wereld om je heen is veranderd, voordat je weer een volgende stap zet. De auteurs laten zien dat het zetten van kleine stappen grote effecten kan hebben.
Niet geheel toevallig gaat Hup, slippers aan over iets vergelijkbaars. Nu gaat het niet om kleine stappen, maar om vertragen. Door af en toe ‘eeeeven’ kalmer aan te doen, geef je het brein de ruimte om dingen te zien die je niet ziet wanneer je doorgaat.
Het is interessant om deze twee hoofdstukken of strategieën uit te lichten omdat ze vaak indruisen tegen de waan van de dag en de realiteit van een schoolleider: uitgewerkte plannen maken en presenteren voordat je een ‘go’ krijgt voor een uitvoering, en maar tempo blijven maken om de deadline te halen. Dat wat als bijna tegenstrijdig aanvoelt, wordt zo briljant uitgelegd door de schrijvers dat je je als lezer direct afvraagt waarom je dat niet al lang zo deed!
De schrijvers schromen echter niet om de complexiteit van veranderprocessen aan te stippen. Verandering kan soms traag en confronterend zijn, maar door aan de juiste knoppen te draaien – en daarvan worden er in het boek voldoende genoemd – kan het proces niet alleen effectiever, maar ook leuk worden.
Een andere sterke kant van het boek is hoe het zich verhoudt tot bestaande managementtheorieën. Veranderprikkels biedt een samenvatting van wat je in veel managementopleidingen of andere boeken krijgt aangeboden. Vind je een prikkel interessant, dan nodigt het boek je uit om ermee aan de slag te gaan. Voor wie dieper wil graven, biedt het boek voldoende aanknopingspunten naar andere literatuur om je verder te verdiepen in specifieke theorieën of benaderingen. Zo wordt er ter ondersteuning van de theorie van Volg de pinguïn verwezen naar een onderzoek dat is uitgevoerd door Teresa Amabile en Steven Kramer (2011) over “small wins to ignite joy, engagement and creativity at work”. Terwijl bij Hup, slippers aan! een kleine verwijzing is naar een Ap Dijksterhuis (2023) die in zijn boek Inspiratie schrijft over wat er gebeurt als je je hoofd ruimte geeft.
Een belangrijk onderdeel van Veranderprikkels is de rol van leiderschap in verandering. In plaats van controle en top-downmanagement pleiten de auteurs voor een andere stijl van leiderschap. Een stijl waarbij leiders een omgeving creëren waarin medewerkers zich veilig voelen om te experimenteren, fouten te maken en hun mening te geven. Psychologische veiligheid is cruciaal. Deze benadering maakt het proces van verandering mensgericht en duurzaam.
Praktisch en diepgaand
Veranderprikkels is een bijzonder toegankelijk en inspirerend boek voor iedereen die betrokken is bij organisatieverandering. De combinatie van visuele schoonheid, inspirerende quotes, de VeranderPrikkelsPlaylist en concrete interventies maakt het een uniek werk in het veld van verandermanagement. Het boek slaagt erin om zowel praktisch als diepgaand te zijn, zonder de lezer te overweldigen. Het nodigt je uit om direct aan de slag te gaan met de veranderprikkels, terwijl het tegelijkertijd de ruimte biedt om je verder te verdiepen in de complexiteit van veranderprocessen.
Kortom, Veranderprikkels is een aanrader voor elke verandermanager of leider die verandering niet ziet als een verplichting, maar als een uitdaging en daar graag praktische tips voor ontvangt om morgen mee aan de slag te gaan.
Referenties
DNMonline is onderdeel van
Uitgeverij Kloosterhof
Napoleonsweg 128A
6086 AJ Neer
T: 0475-597151
M: info@kloosterhof.nl
ABN AMRO: NL38.ABNA.061.70.45.976
KvK: 130.38280
BTW: NL8220.03.612.B01
DNMonline: