Boeken

In 2022 verscheen bij uitgeverij Pica het boek Omdat lezen loont onder redactie van Yra van Dijk e.a. In dit boek staan talloze ideeën en adviezen die we in vaklessen maar ook schoolbreed kunnen invoeren om de taalvaardigheid van Nederlandse scholieren te vergroten. Het is een heel erg interessant boek dat menig docent geholpen heeft een vervolgstap te zetten in het ontwikkelen van het taal- en leesbeleid op school.

Na het succes van Omdat lezen loont waren de verwachtingen voor Opdat wij schrijven bij ondergetekende dan ook hooggespannen. Onder redactie van Jeroen Steenbakkers, Els Stronks en andere experts biedt dit boek een diepgaande verkenning van de huidige staat van het schrijfonderwijs in Nederland. Het boek volgt een driedelige opzet: Waar staan we?, Wat gebeurt er al? en Waar willen we naartoe? Deze structuur zorgt voor een heldere opbouw, maar de inhoud is complex en minder direct toepasbaar.

Wat opvalt, is de betrokkenheid van talloze experts die elk vanuit hun expertise bijdragen aan een rijk palet van inzichten. Het boek biedt een uitgebreide analyse van de zorgwekkende staat van het schrijfonderwijs.  De Onderwijsinspectie constateert al 15 jaar tegenvallende resultaten in het Nederlands schrijfonderwijs. Bovendien wordt schrijven sinds 1999 niet meer getoetst in de eindtoets van het primair onderwijs en het centraal examen in het voortgezet onderwijs. Het publieke debat richt zich nu vaak op de leesvaardigheid van Nederlandse scholieren, terwijl de schrijvers van dit boek, terecht, pleiten voor meer aandacht voor de slechte staat van ons schrijfonderwijs.

Het boek doet een oproep om het schrijfonderwijs ambitieuzer in te richten. De auteurs stellen dat goed schrijfonderwijs niet alleen moet focussen op hoe je schrijft, maar ook op waartoe en wat je schrijft. Ze benadrukken dat schrijven leerlingen weerbaar en kritisch maakt, vaardigheden die essentieel zijn in onze moderne samenleving. De brede perspectieven van leerlingen, docenten, lerarenopleiders, methodemakers en beleidsmedewerkers maken het boek veelzijdig en onderbouwen de noodzaak van een intensief en kennisgericht schrijfcurriculum. Dit is helpend bij alle vakken op school en noodzakelijk voor leerlingen die hun weg moeten vinden in onze complexe samenleving. Het boek biedt bovendien veel bronverwijzingen, waardoor lezers die zich verder willen verdiepen eenvoudig aanvullende informatie kunnen vinden.

Hoewel Opdat wij schrijven waardevolle inzichten biedt, mist het de praktische toepasbaarheid die Omdat lezen loont wel bood. Het boek is lijvig en vraagt een flinke inspanning van de lezer, waardoor het minder toegankelijk is voor drukbezette docenten die op zoek zijn naar praktische tips en trucs. Daar lag de focus van de auteurs wellicht ook niet. Het boek moet een aanzet zijn tot een herziening van het schrijfcurriculum op Nederlandse scholen en dat doet het met meer dan voldoende stof tot nadenken zeker.