Boeken

In Co-Intelligentie: Slimmer Werken met AI doet Ethan Mollick, een van de meest vooraanstaande experts op het gebied van integratie van AI in het onderwijs en werk, een oproep om AI te omarmen als collega, leraar en coach. Dus geen AI als vervanging van de menselijke intelligentie, maar als een partner waarmee je kan samenwerken. Vanuit een praktische invalshoek leidt hij de lezer door de complexiteit van deze technologische ontwikkeling, met een focus op Large Language Models (LLM’s) zoals ChatGPT, Gemini, Copilot en Claude. Het boek is helder gestructureerd in twee delen. In het eerste deel presenteert Mollick vier fundamentele principes voor co-intelligentie, die de basis vormen voor een effectieve samenwerking tussen mens en AI. In het tweede deel onderzoekt hij de diverse rollen die AI kan aannemen in ons werk en leven.

Fundamentele principes
Principe 1: Nodig AI altijd uit aan tafel
Mollick adviseert om AI te gebruiken bij alles wat je doet en zo, door te experimenteren, ‘de grootste expert ter wereld te worden in het gebruik van AI voor werkzaamheden die jij goed kent’ (blz. 52). Door AI actief in te zetten, leer je de mogelijkheden en beperkingen beter kennen. 

Principe 2: Blijf de human-in-the-loop
De AI-systemen die nu beschikbaar zijn, werken het beste met de hulp van mensen en jij kan ook zo een ‘behulpzaam mens zijn’ (blz. 54). AI systemen hebben namelijk nog weleens de neiging om te gaan hallucineren en onjuiste informatie te tonen aan de gebruiker. LLM’s voorspellen door middel van kansberekening het beste volgende woord, ze zijn geen kennisbank. Daarom moet je als behulpzaam mens AI controleren op die hallucinaties en leugens. Deze samenwerking met AI leidt tot betere resultaten en voorkomt een te grote afhankelijkheid van het systeem. 

Principe 3: Behandel AI als een mens (maar zeg haar wat voor iemand ze is)
Mollick omschrijft LLM’s als volgt: ‘Ze zijn geen expert op welk terrein dan ook, maar ze kunnen het taalgebruik en de stijl van experts nabootsen op een manier die zowel behulpzaam als misleidend kan zijn’ (blz. 58). Daarom raadt hij aan om een duidelijke en specifieke AI-persona neer te zetten, te definiëren wie zij is, en te omschrijven welke problemen ze moet oplossen. 

Principe 4: Ga ervan uit dat dit de slechtste AI is die je ooit zult gebruiken
Alle ontwikkelingen rondom AI gaan razendsnel en zijn soms amper bij te benen. Een treffend voorbeeld dat Mollick gebruikt, is de afbeelding van een otter met hoed op pagina 69. De prompt ‘otter met hoed’ leverde in 2022 het rommelige linkerbeeld op, maar al in het jaar het veel correctere rechterbeeld:

In de nabije toekomst voorspelt Mollick nog meer integratie van LLM’s in bestaande systemen, bijvoorbeeld je e-mail, en de ontwikkeling van AI-agents (semi-autonome AI’s). 

Kansen en risico’s
In het tweede deel van het boek wijdt Mollick een apart hoofdstuk aan het onderwijs, waarin hij de kansen en risico’s voor het vakgebied verder onder de loep neemt. Aan de ene kant voorspelt hij dat AI de manier waarop we lesgeven eerst zal ruïneren voordat ze die zal verbeteren (blz. 126). Aan de andere kant schetst hij gelukkig ook dat docenten niet vervangbaar zijn door AI en dat school juist een goede bron van kennis zal blijven. Het is volgens hem tijd dat we gaan omdenken wat onderwijs is. Mollick stelt dat dit een onmiddellijke inzet van docenten en onderwijsbestuurders vergt, met duidelijk geformuleerd beleid over AI-gebruik (blz. 131). 

Co-Intelligentie: Slimmer Werken met AI is een toegankelijke en inspirerende introductie in de wereld van AI, vooral voor wie er zelf nog niet mee heeft geëxperimenteerd. Enige punt van kritiek is dat het boek voor mensen die al meer ervaring hebben met het werken met LLM’s, wellicht minder nieuwe informatie bevat. Mollick ondersteunt zijn inzichten met uitgewerkte prompts en praktijkvoorbeelden, wat de stof concreet maakt, maar soms het tempo van het boek vertraagt. Verfrissend is zijn optimistische blik: hoewel hij de risico’s benoemt, ligt de nadruk vooral op de kansen die AI biedt. Maar let op: wie AI écht wil leren kennen, moet volgens Mollick bereid zijn om minstens drie slapeloze nachten te beleven. Ben jij er klaar voor?

*Generatieve AI is in beperkte mate gebruikt bij het schrijven van dit stuk (ter inspiratie en voor correctie).