Redactioneel

Heeft u ook een buurman die zich afvraagt hoe hij zijn vakantiegevoel kan vasthouden? Of betrapt u zichzelf erop dat u ChatGPT raadpleegt met de vraag hoe u zich niet opnieuw kunt laten meeslepen door de waan van de dag? Het is half augustus: de zon schijnt nog uitbundig, maar de agenda begint zich alweer te vullen. De eerste vergaderverzoeken druppelen binnen, de mailbox groeit gestaag, en de rust van de zomer lijkt langzaam te vervagen.

In de redactie zit dan wel geen Nostradamus, maar we durven wel te voorspellen dat u, terwijl u dit leest, al tips heeft gezien in de krant of op sociale media over hoe u langer in een ontspannen staat kunt blijven. Van ademhalingstechnieken tot digitale pauzes – de adviezen zijn talrijk. Maar kunt u hier werkelijk wat mee als er lessen uitvallen of als er uit uw systemen data blijken te lekken?

Met deze editie van DNM-online biedt u het beste van twee werelden en verbindt het vita contemplativa van de zomer met het vita activa van het nieuwe schooljaar. De artikelen in deze nieuwsbrief nodigen uit tot reflectie én actie. Ze dagen u uit om vaste gewoontes en aannames opnieuw te overdenken. Juist in de overgang van rust naar reuring ligt een kans: een kans om het onderwijs betekenisvoller te maken.

Vijf jaar geleden interviewden we Marleen Stikker over de invloed van BigTech in het onderwijs. Haar analyse was toen kritisch: scholen hadden weinig grip op technologische keuzes en de autonomie stond onder druk. Nu spreken we haar opnieuw. De publieke opinie over BigTech is in de tussentijd verschoven. Welke kansen biedt deze verandering? En welke actie is nodig vanuit scholen, besturen en het ministerie om technologie in dienst te stellen van publieke waarden?

En we zijn opniew in gesprek gegaan met de onderwijssocioloog Iliass el Hadioui. Dit keer over de vraag hoe je als school kan omgaan met het gegeven dat de leerlingenpopulatie in hoog tempo verandert? In een samenleving waarin leefwerelden steeds verder uiteenlopen, wordt de school een spanningsveld én een ontmoetingsplek.

Hartger Wassink biedt raden van toezicht stof tot nadenken. Hij analyseert de ontwikkelingen bij de Inspectie van het Onderwijs in de afgelopen jaren en koppelt hieraan een duidelijke opdracht voor deze raden: breng het maatschappelijk debat over onderwijskwaliteit naar een hoger niveau. Toezicht is immers niet alleen een interne aangelegenheid, maar ook een publieke verantwoordelijkheid.

Ook Jan Bransen richt zich op onderwijskwaliteit, maar dan via het onderwijsonderzoek. In zijn artikel over ‘erklärend’ en ‘verstehend’ onderzoek benadrukt hij de noodzaak van een gezamenlijke taal. Een taal die het mogelijk maakt om uiteenlopende scenario’s en perspectieven met elkaar te bespreken. Een taal die vrij is van jargon en geworteld in de concrete onderwijspraktijk.

Daarnaast bieden we u boekbesprekingen en prikkelende ideeën van onze vaste columnisten. Al lezend waant u zich weer even op uw strandstoel of boven op uw berg. En zodra het artikel gelezen is, kunt u direct tot actie overgaan – om zo de waan van de dag te omzeilen en met hernieuwde energie het schooljaar te beginnen.