In mijn vorige baan als beleidsmaker was ik gewend om me op bepaalde momenten volledig te focussen op dat ene beleidsstuk dat af moest of op de overlegvoorbereiding die de deur uit moest. Meestal was het voldoende om me even af te sluiten in een aparte ruimte en bij grotere urgentie kon ik een dag(deel) thuis werken. Dan maakte ik dubbel zoveel meters.

Inmiddels ben ik ongeveer 9 maanden schoolleider in het primair onderwijs. Op een gemiddeld grote school in de wijk Nieuw Engeland in Utrecht. In mijn sollicitatiebrief schreef ik onder andere de volgende zinnen:

Wat maakt dan dat ik op zoek ben naar iets anders? Mis ik nu iets in mijn werk? 
Ja, de dynamiek en de energie ín de school. Dáár waar het gebeurt. 

Als beleidsmaker deed ik zinvol werk en toch fietste ik steeds vaker naar huis met het gevoel dat ik die dag iets gemist had. Na een aantal gesprekken met schoolleiders in Utrecht besloot ik om de stap te wagen en daar heb ik werkelijk geen seconde spijt van gehad. Mijn hoop en verwachtingen werden waarheid en ik heb me niet eerder zo betekenisvol gevoeld in mijn werk als nu.

De dynamiek en de energie die ik noemde in mijn brief, die zijn er volop. Iedere dag geef ik onze ruim 200 leerlingen een high five bij de deur. Ik zie vanuit mijn werkkamer aan het schoolplein iedereen binnenkomen, ik zie klassen naar buiten gaan om te gymmen, te spelen of te leren en ik zie de dynamieken tussen leerlingen en groepen op het schoolplein. Regelmatig trek ik mijn jas aan om in het park, op het plein of in de voetbalkooi te zijn tijdens de pauze.

Ik word gevraagd te komen kijken als een collega een prachtles geeft of naar de kunstwerken van kleuters die zich gebogen hebben over het werk van van Gogh. Ik word geroepen als de printer lelijke strepen geeft of als er ongenodigde gasten zitten te roken bij één van onze nooduitgangen. Ik krijg leerlingen op mijn kamer die het na herhaaldelijk waarschuwen niet lukt om mee te doen met de les, leerlingen die moeten ontprikkelen of leerlingen die grote spanning ervaren voor het maken van een toets en dat bij mij komen doen. En zo zou ik nog even door kunnen gaan.

Ik vind het geweldig om zo van betekenis te kunnen zijn in onze mini-maatschappij. En natuurlijk schuilt daar ook een risico. Je zou je dagen kunnen vullen met alles wat er op je af komt vanuit de school. En dat ís – in mijn ogen – simpelweg ook een goed deel van mijn werk en mijn verantwoordelijkheid. Daarnaast zijn er ook werkzaamheden die vragen om rust, (denk)tijd en focus. De eerste 9 maanden kwam ik hier op school nog niet zo goed aan toe. Als ik soms door omstandigheden een paar uur thuis moest werken, kreeg ik ineens veel meer gedaan.

En nu merk ik dat er wat meer rust ontstaat bij mij. Ik heb de school, het team, de groepen en de leerlingen leren kennen in de afgelopen maanden en ik heb meer gevoel gekregen bij waar mijn verantwoordelijkheden (niet) liggen. Meer gevoel bij welke taken en acties belangrijk zijn en welke (nu) minder.

Tijdens een leiderschapstraining die ik een aantal jaar geleden volgde, ontdekte ik meer over mijn dynamische spiraal. De theorie van Spiral Dynamics geeft inzicht in behoeften van individuen, teams en organisaties vanuit acht waardesystemen met elk een specifieke kleur. Volgens de theorie van Spiral Dynamics heb ik weinig blauw in mij. Discipline en het aanbrengen van structuur zouden niet zozeer aan mij besteed zijn. Net als het volgen van de regels en het dienen van het systeem.

Dit herken ik deels. Ik voel niet veel voor het klakkeloos navolgen van regels die ik niet begrijp of waar ik de achtergrond niet van ken. Ook heb ik niet veel op met bureaucratie of een autoritaire houding, wat (in meer of mindere mate) schijnt te horen bij onze blauwe medemensen. Van die discipline zou ik best wat meer willen hebben. Ik zorg dat ik doe wat ik moet doen, maar ik heb daar soms wel wat (tijds)druk voor nodig. Het lijkt me best comfortabel om iets te doen of maken wat nu nog niet urgent is, maar dat zit niet in mijn onblauwe aard.

En dat is precies wat in deze fase  – na 9 maanden schoolleider zijn – blootgelegd wordt. Als het schrijven van het werkverdelingsplan nu nog geen urgentie heeft, dan loop ik liever langs die groep waar die ene leerling het vanochtend moeilijk had. Als er nog voldoende tijd is om de stukken voor de MR voor te bereiden, praat ik liever wat uitgebreider met mijn IB’er over de ingewikkelde dynamiek in een bepaalde groep. Als het accorderen van de facturen ook vanmiddag kan, dan loop ik liever naar buiten om bij te praten met een collega.

Ik realiseer me dat dit enerzijds precies is wat dit vak voor mij zo aantrekkelijk maakt: de mensen. Het gaat me om de leerlingen, om de groepen, om de teamleden, om de ouders. En tegelijkertijd ben ik me ervan bewust dat alle blauwe activiteiten bijdragen aan het goede onderwijs voor en door precies bovengenoemde personen. Een goede voorbereiding met de MR draagt bij een zinvol en inhoudelijk gesprek, waarbij ik mezelf kan laten voeden door de perspectieven van ouders en teamleden. En het is van belang dat we onze financiële administratie op orde hebben, zodat we onze crediteuren tijdig betalen en voortdurend goed zicht hebben op de financiën.

Maar voorlopig omarm ik het feit dat ik soms lange dagen maak of op mijn vrije ochtend dat stuk schrijf en ben ik nog even comfortabel uit balans.